نویسندگان | بهرام جلالی پور |
---|---|
نشریه | رهپویه هنرهای نمایشی |
شماره صفحات | ۲۳-۳۶ |
نوع مقاله | Full Paper |
تاریخ انتشار | ۱۴۰۱-۰۷-۰۱ |
رتبه نشریه | ISI |
نوع نشریه | چاپی |
کشور محل چاپ | ایران |
چکیده مقاله
عطار نیشابوری از عارفان و شاعرانِ بزرگ قرن ششم و هفتم، و از پیشگامان داستانسرایی فارسی به حساب میآید و در هر دو جنبه تاثیری عمیق بر عارفان و داستانسرایان بعد از خود داشته است. وی از حکایت و داستان به مثابهی ابزاری برای تشریح و تایید مفاهیم عرفانی و تشریحِ مراحل سلوک استفاده کرده است. بهرگونه بررسی پیرامونِ عطارِ عارف و عطار داستانسرا، باید پیوندِ این دو بعد را دربر بگیرد. در این مقاله، محتوا و ساختارِ روایی منطقالطیر به عنوان نمونهای از آثار داستانی عطار بررسی شده است. منطقالطیر گل سرسبد و مشهورترین اثر عطار است و از کل یا برخی از داستانهای آن به شکل مستقل اقتباسهایی صورت گرفته است. هدف از بررسی حاضر آگاهی از جنبههای نمایشی اثر و ارائهی راهکاری برای اقتباس دراماتیک از آن است. مطالعهی برخی از اقتباسهای موجود نشان میدهد که اغلب اقتباسها وفادارانه بوده است درحالیکه در یک اقتباس موفق بایستی زمینه و زمانه و نیز، ملاحظات مربوط به مخاطب و رسانه مقصد در نظر گرفته شود.
در این مقاله، با استفاده از منابع کتابخانهای و به روش توصیفی- تحلیلی، نخست به معرفی درونمایهی فکری و ساختار روایی آثار عطار پرداختهایم. آنگاه با تمرکز بر مضمون و قالبِ منطقالطیر، برخی از ملاحظاتِ روایی مربوط به اقتباس از این اثر را برای صحنهی نمایش بررسی کردهایم. در پایان نیز، با نقد و بررسی برخی از اقتباسهای دراماتیک صورت گرفته از اثر، پیشنهاداتی برای اقتباس نمایشی از آن ارائه دادهایم. این پیشنهادات احتمالاً خواهد توانست در مورد آثار مشابه مورد تامل قرار گیرد.